Open NK Rapid, Elburg 2014 - hoeveel NK's schaken zijn er eigenlijk?
(Fons van Hamond)

Er zijn vele manieren om Nederlands Kampioen Schaken te worden.

Allereerst kun je natuurlijk proberen in aanmerking te komen voor het enige echte Nederlands Kampioenschap. Dat is een gesloten toernooi, slechts toegankelijk na zeer goede resultaten uit het verleden, of na een invitatie op andere gronden (de Koninklijke Nederlandse Schaakbond heeft een plaatsingscommissie in het leven geroepen die af en toe een poging doet deze gronden te definiëren). De kans dat je voor het gesloten NK in aanmerking komt wordt overigens steeds kleiner, want ondanks het feit dat u via de Noordelijke Schaakbond steeds meer contributie naar Haarlem mag overmaken heeft men aldaar steeds minder geld te besteden en ziet blijkbaar geen andere uitweg dan het NK steeds kleiner te maken. Was het in de vorige eeuw nog een 16-of zelfs 20-kamp, waarvoor eenieder zich democratisch via de regionale kampioenschappen gevolgd door de zogenaamde Voorwedstrijden kon proberen te plaatsen, nu is het verworden tot een elitair tienkampje. Over enkele jaren zal het NK bestaan uit een tweekamp tussen Anish Giri en Loek van Wely, wel zo efficiënt.

Als je ook heel goed kunt schaken maar je weg naar het gesloten NK niet hebt weten te vinden kun je meedoen aan het Open NK. Dat is een groot en sfeervol evenement dat iedere zomer plaatsgrijpt in het rustieke provinciestadje Dieren. Onooglijke mannen in korte broek, zich voortbewegend op slippers met witte sokken en linnen tasjes aan hun frêle schouders, ontsieren dan het straatbeeld. Het ONK, vroeger ook wel Bondswedstrijden genaamd, zit de laatste jaren juist wel weer wat in de lift, althans als we het persbericht mogen geloven.

Zo hebben we dus al twee Nederlands kampioenen. Maar er zijn, zoals gezegd, nog heel veel andere mogelijkheden. Je kunt een poging wagen in het NK Snelschaak. Daar zijn om onduidelijke redenen ook weer twee versies van: er is ook een Open NK Snelschaak, al leidt dat laatste aan de website te zien een dubieus bestaan. Dan heb je het NK Blindschaak - wat weer iets heel anders is dan het NK Schaken voor Visueel Gehandicapten - het NK Internetschaak en het NK Correspondentieschaak. Dat laatste is een merkwaardige hobby van lieden die nerveus worden van het getik van een klok en/of zich hun zetten liever laten influisteren door een schaakcomputer (boze tongen beweren overigens hetzelfde over Internetschaak).

Zo zijn we dus alweer zes kampioenen rijker. Als je (ondanks die korte broek en dat linnen tasje) schaakvrienden hebt, opent zich een nieuwe serie mogelijkheden: het NK Snelschaken voor teams, het NK Rapid voor teams en het NK Doorgeefschaak (daarvoor is één vriend al genoeg, maar dit jaar bent u net te laat want het was vandaag, zondag 25 mei, en het is voor de zoveelste keer gewonnen door het Gronings/Zeeuwse(?) duo Erik Jan Hummel en Jan Breukelman).
Als je geen vrienden hebt, maar wel collega's, staat deelname aan het NK Bedrijvenschaak open.
Als je juist heel veel vrienden hebt, of wilt krijgen, kun je lid worden van een club en je daarmee inschrijven voor het NK Clubteams, ook wel KNSB-competitie genoemd. Die is er in twee varianten: één waarbij je volgens een onnavolgbaar schema elke 3, 4, 5, 6 of 7 weken een potje speelt (kan iemand in Haarlem eens uitleggen waarom dat niet in 3 of 4 weekenden kan?) en één waarvoor je slechts drie vriendjes nodig hebt en er na één potje al uit kun liggen - dan noemen we het Bekerschaak. Naar dit laatste kampioeschap gaat SISSA komende donderdag in Wijchen een serieuze gooi doen.
Voor wie niet heeft meegeteld: de teller staat inmiddels op 13.

Ik zie hier gemakshalve maar af van het opsommen van die 100 verschillende kampioenschappen in het Jeugdschaak. Of eigenlijk zijn dat er tegen de 200, dankzij het feit dat bobo's blijkbaar van mening zijn dat Meisjes een ander soort mensen zijn dan jongens (spelen ze soms een ander spel, met 28 stukken in plaats van 32?). Mutatis mutandis gaan bijna alle varianten van het volwassenenschaak ook op voor het jeugdschaak.
Als je daarentegen heel oud bent openen zich weer nieuwe vergezichten: het NK Senioren en het NK Veteranen, samen ook wel genoemd het Bilderbergtoernooi.

Als je behalve goed schaken ook een beetje kunt dammen en bridgen, gooi je hoge ogen op het NK Denksporttriatlon. Wijlen Jannes van der Wal was daar een vaste klant. En als klap op de vuurpijl zie ik zojuist (altijd nog even Schaaksite.nl checken!) dat je ook nog Nederlands Kampioen Fischer Random-schaak kunt worden. Alsof ze het erom doen. En nee, aargh, het NK Schaakvoetbal is er ook nog. Gelukkig is het Nederlands Studentenkampioenschap bij mijn weten al enige tijd ter ziele.
Wie na deze ongetwijfeld lang niet uitputtende opsomming nóg een NK schaken weet, mag het zeggen; ingezonden brieven zijn welkom.

Zo, dit moet haast wel de langste inleiding zijn ooit van een verslag van een schaaktoernooi. We hadden het dus over het Open NK Rapid 2014. Welnu, met grote koelbloedigheid had de Groninger Sergey Tiviakov alle voorgaande opties om Nederlands Kampioen Schaken te worden aan zich voorbij laten gaan. Tot afgelopen zaterdag (24 mei) echter, want toen was er nòg een NK. In 't Harde, of all places, georganiseerd door Schaakvereniging Caïssa Elburg onder leiding van de onvermoeibare Marc Land en Bart Schadenberg.
"This one is for me", moet Sergey gedacht hebben. Maar dat dachten nog een 20-tal Noorderlingen, waaronder de GM's Sipke Ernst en Yge Visser, de FM's Milan Mostertman en Jorden van Foreest, diens oudste broertje Lucas en nog wat sterke Groningers.
Zeven potjes van 20 minuten later, onderbroken door een genereus aangeboden heerlijke lunch, was Tiviakov inderdaad kampioen. Een tiental collega-grootmeesters, bijeengekocht middels een voor een rapidtoernooi ongebruikelijk ruime pot met startgelden, hield hij schijnbaar moeiteloos achter zich.
De overige Noorderlingen speelden geen rol van betekenis - althans volgens mijn scorebordjournalistieke waarneming.

Ook in de B-groep kende een substantiële Noordelijke deelname. Laat ik het maar toegeven: het paste goed in mijn agenda en de gunstige ratinggrens (tot 2000) deed de rest: "This one is for me", moet uw webmaster gedacht hebben, zo heb je nog 's wat aan die irritante nullen in KNSB-competitie. En het wàs ook voor mij, nou ja, bijna dan. Ook hier was 5½ uit 7 genoeg voor een gedeeld eerste plaats (en een envelop met een bedragje waarmee ik mijn onkosten drie keer kon dekken - ook met dank aan de bolide van de vandaag jarige Sake Jan de Boer). De toernooisite kopt een tikje pesterig "Tony Hogerhorst verrassend winnaar van de B-groep", en dat is terecht: deze sympathieke Arnhemmer (daarmee raken we aan het grote voordeel van het ietsje verder reizen naar een NK: je krijgt weer eens wat andere koppen tegenover je) had een half WP-tje meer en de onderlinge van mij gewonnen. Dan had ik maar niet zo laf een veelbelovende maar onder de tijdsdruk voor mij iets te ingewikkelde stelling in de laatste ronde remise moeten geven.
Rolf Yska van de Spassky's werd met een fraaie 5 uit 7 gedeeld vijfde.
Een nog veel indrukwekkender prestatie leverde echter niemand minder dan de voorzitter van de NOSBO, Roland Kroezen. Il presidente, met zijn 1602 met de hakken over de sloot in de B-groep geplaatst speelde de sterren van de hemel. Hij schoot met 2 uit 2 uit de startblokken, kwam ronde 4 zijn webmaster tegen - no mercy, omkoping was niet nodig - en stoomde door tot 4 uit 7. Een W-We van +2,20 en en welverdiende ratingprijs vielen hem ten deel, hoewel hij die pas na een reminder aan het adres van de op dit vlak wat nonchalante wedstrijdleding kreeg.
De grote NOSBO-jeugdtalenten Jonas Hilwerda, Eelke de Boer en Tycho Bruggink vinden we terug in de middenmoot van de ranglijst.

In de C-groep deed Jesper Post van zich spreken hoewel zijn 5½ uit 7 hier net niet genog was voor een eerste plaats. Twee Waardenburgjes en een Schaakvader hielden het op scores van rond de 50%.

Toernooiaankondiging | Toernooisite (verslag en foto's zullen nog wel volgen) | Groep A | Groep B | Groep C, en voor een als altijd gepointeerd, met een partijfragment en zelfs een schaakfilm geïllustreerd verslag kunt u terecht op de website van SC Groningen.